• Bora lidere teşekkürler...

Temel Oryantiring Teknikleri

Üst Kategori: Teknik Bilgiler Pazar, 14 Kasım 2010 tarihinde oluşturuldu

Temel Oryantiring Teknikleri

Çizgisel Hatları Kullanmak

Çizgisel Hatlar (ingilizcede handrails diye geçerler) harita okumayı kolaylaştıran şekillerdir: ana patikalar, dere, çit ve insan yapımı yapılar (bina, anten, tabela, vs). Bu çizgisel hatlar sayesinde karışık renkli ve şekilli bir haritada yerleştirilmiş hedeflere ulaşabileceğiniz takip etmesi kolay rotalar oluşturmanız mümkündür. Yeni başlayanların daha uzun olsa bile haritalardaki çizgisel hatları takip ederek hedef yakınlarına "sürekli olarak nerede olduğunu" bilerek gelmesi çoğu zaman kısa kuş uçuşu rotadan daha az zaman alır.

Örnekleyelim: Orman içinde 300-400 metre pusula ile ilerleyip hassas bir şekilde hedefe varmak imkansızdır. Bunu başardıysanız sadece şanslı bir kişi olduğunuzu ispatlarsınız. Pusula kullanımı o kadar hassas olamaz. Becerisini çalışarak geliştirmiş olanlar 400 metre için 30-40 metre hata payı koymalıdır.

AMA; bir patika ya da çiti mesela bir kesim noktasına kadar hassas bir şekilde takip edebilirsiniz. Hareket halinde iken harita üzerinde konumunuzu 1 mt. hata payı ile işaret etmeniz mümkündür.

Bu yetinizi geliştirmek için ilk başlarda pusulanızı kullanmaktan kaçının. Onun yerine harita üzerindeki çizgisel hatları takip edin. Norveç`li biri İskoç`ları şu şekilde eleştirmiş vakti zamanında "Pusulayı bir patikaymış gibi kullanıyorlar." (İskandinav ülkelerinde haritayı okumak en ön planda tutulur ve orienteeringdeki başarıları ortada.) Arazi üzerinde pusula açıları yazmaz, dolayısı ile pusuladan daha güvenilir yöntemler ile yön bulmak gerek! Pusula kullanım tekniklerini daha ileri aşamalarda kullanarak "hızlı" orienteering yapmaya başlayabilirsiniz ama HİÇ BİR ZAMAN esas hedef bulma silahınız pusula olamaz.

Çizgisel hat ile yön bulmayı örnekliyelim:


Yandaki harita parçasında;

2 no.lu kontrol yol kıvrımı
3 no.lu kontrol kaya
4 no.lu kontrol açıklık alan

Noktalara giderken izleyebileceğiniz en kolay ve belirgin rotayı düşünün ve ayrıntılı olarak tarif etmeye çalışın.

2 no.lu kontrol noktasından 3`e giderken tavsiye edilen çizgisel yol şudur: Patikayı dere kesişimine kadar takip edin. Burada iki seçeneğiniz vardır:
a) patikadan devam edip ilk sağ sapaktan dönün. Patikanın hendek ile kesiştiği noktaya geldiğinizde sol tarafınızda hendeği geçtikten sonra kontrolü bulmanız gerek.
b) Sağa dönüp dere boyunca aşağıya inin. Hendek kesişiminde sola dönüp hendek boyunca ilerleyin. Patika ile kesiştiği noktaya vardığınızda hedefin kesişimin arkasında olduğunu biliyorsunuz.


Gördüğünüz gibi temel mantık basit. Çizgisel hatları bir biri ardına takip ederek sağa veya sola dönüyorsunuz. Pusulayı kullanarak çizgisel hattınızın doğru olup olmadığını kontrol edebilirsiniz (şiddetle tavsiye ederim) ama nasıl yapılacağını Pazar günü konuşuruz.
3 no.lu hedeften 4`e hangi çizgisel hatları takip ederek gidebilirsiniz?

Haritayı Yönüne Koymak

Haritayı doğru ve etkili kullanabilmek için Haritanın Kuzeyini Gerçek Kuzey ile çakıştırmak gerekir. Bu sayede haritadan başımızı kaldırdığımızda karşımızdaki her şeyi kağıtta yerleştirildiği gibi karşımızda görebiliriz. Bu işleme haritayı yönüne koymak (kimi zaman haritayı kuzeye koymak) denir. İki şekilde yapılabilir: Pusula kullanılarak Kuzeyler çakıştırılır veya çevremizdeki yüzey şekilleri haritadakilerle eşleştirilir.

Pusula ile haritayı yönüne koymak için, pusula haritanın üzerine yerleştirilir. Harita ve pusula, yere paralel tutularak, beraberce döndürülür. Pusula ibresi haritanın kuzeyini gösterdiğinde ve kuzey-güney çizgilerine paralel olduğunda harita yönünde demektir. Oryantiring yapmaya başlamak için yeterli ve basit bir tekniktir.

Eşleştirme Metodu ile haritayı yönüne koymak için çevremizi dikkatlice inceleyip başlıca yeryüzü şekillerini tespit ederiz. Bu şekil yada insan yapımı yapıları haritada bulmaya çalışırız. Çevrenizi görebildiğiniz bir noktadan çevreye baktığınızda ve elinizde doğru harita varsa, ilk başlarda zorlansanız bile, haritadaki şekilleri çevrenizde kısa sürede bulabilirsiniz. Sadece bir iki noktayı bulup tamam dememeli, bulduğunuz her şekil ve yapıyı teyit edecek başka yüzey şekillerini araştırmanız gerekir. Bu metot harita okumayı geliştiren bir çalışma olarak sürekli kullanılmalıdır.

Eşleştirme metodunu kullanırken dikkat edilecek en önemli nokta kazara "uydurma metodu"na geçmemektir. Eğer çevrenizde gördüklerinizi acele ile haritanızın bir bölümüne benzetip, kendinizi haritanın kalanını "biraz garip" olarak çevrenizde görmeye zorlarsanız haritayı uydurmuş olursunuz! Halisülasyonun oryantiring yaparken görülen cinsidir ve şansı yaver gitmeyenler sadece tek hedefi aramak için 90 dakika bir oraya bir buraya koşabilirler (ve inanın bu gerçek!) Genelde her yeni başlayan en az bir kere sıkı bir "uydurma" uygulaması yapar…
Saldırma Noktası Hızlı bir şekilde istediğiniz noktaya gitmek istiyorsunuz. Sürekli olarak harita ve pusulayı inceleyip kurcalamak size çok vakit kaybettirir. Hedefinize yakın ve çok belirgin olan bir noktayı ön hedef olarak belirlerseniz daha kolay ve hızlı ilerlersiniz. Bu yöntem özellikle görüşün zayıf olduğu durumlarda çok kullanışlıdır ve çoğu sporcu için hızlı orientiringin anahtarıdır. Örneğin hedef bir gölün yakınında. Ormanın içinde 30x30cm bir hedefi bulmaktan çok daha kolay olacaktır bir gölü bulmak. Göle ulaştıktan sonra hedef için tekrar kerteriz ayarlayabilirsiniz. Genellikle çemberin hemen yakınında belirgin ve kolay bulunabilen bir noktaya doğru hızla ilerleyip o noktadan sonra daha dikkatli bir şekilde hedefi aramak başarı oryantiring formülüdür.
Diyelim ki harabeye ulaşmak için patikanın kıvrımını Saldırı Noktası olarak alıdınız.

İlk önce haritadan hedef açınızı belirleyin (a -b)

Daha sonra açıyı takip edin (c)

Hedef açısı, patika ve harabeyi birleştiren hat ile kuzey-güzey doğrularının yaptığı açıdır. (d)

Kasıtlı Sapma

Haritada gitmek istediğiniz yer yolu takip ederken saparak ıskalayabileceğiniz bir nokta olabilir. Bunu riske atmadan hedefe varmak için siz bilinçli olarak rotanızı saptırırsanız buna kasıtlı sapma denir. Bunu sadece oryantiring yaparken değil, yapmaya gidip gelirken de kullanabilirsiniz. Arabanız bir orman yolunun bittiği yerde park halinde ve ormandaki antrenmandan/yürüyüşünüzden geri dönüyorsunuz. Tam olarak arabanıza varmaya çalışırsanız fark etmeden yolun olmadığı taraftan geçip gidebilirsiniz. Bu yüzden kasıtlı olarak yol tarafına doğru rotanızı saptırırsınız, yola çıktığınızda sonunu bulmak sorun olmayacaktır.

Bir diğer olası senaryo, kısmen ormanlık bir arazide, ilerideki dere çatalına ulaşmak istediğinizde başınıza gelebilir. Tam çatala varmayı hedefleyip ilerlediğinizi varsayalım. Yolda sağa ya da sola bir miktar sapacaksınız, ama ne tarafa kaydığınızı fark edemeyecekseniz. Eğer dereye vardığınızda kesişim veya çatal göremiyorsanız nereye vardığınızı bulmak için vakit kaybetmeniz gerekecek. Oysa baştan bilinçli olarak sol tarafa doğru ilerleseniz dereyi gördüğünüzde sağa dönüp yürüyünce çatala varacağınızı bilirsiniz.

(Kaynak: Oryantiring TR )

 

Gösterim: 10503

Arama